ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Επιμέλεια κειμένου: 

Γεωργία Γεωργίου -  Τ.Ε. Δασοπόνος - Υπεύθυνη Προ & Επαγγελματικής Κατάρτισης της Ε.Κ.Ψ.&Ψ.Υ Νομού Φωκίδας
Ν.Z.– Ένοικος Προστατευμένου Διαμερίσματος  
Α.M.– Ένοικος Προστατευμένου Διαμερίσματος

Η 10η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης γύρω από θέματα που αφορούν στην ψυχική υγεία. Φέτος εστιάζει στη σύνδεση της ψυχικής υγείας με την εργασία.

Το πρόβλημα της ανεργίας, χαρακτηριστικό των καιρών μας, απασχολεί όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη και αφορά όλες τις πληθυσμιακές ομάδες. Έχει βεβαίως μεγαλύτερες επιπτώσεις σε άτομα που μειονεκτούν και για το λόγο αυτό, από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση και προτεραιότητα στην αντιμετώπισή της. Τα άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα αποτελούν τον ασθενέστερο κρίκο της κοινωνίας και λόγω της φύσης των προβλημάτων τους, αποκλείονται από το χώρο εργασίας. Οι προσπάθειες επανάκτησης ατομικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων και η επανένταξή τους στο χώρο εργασίας αποτελεί υποχρέωση της κοινωνίας και δικαίωμα των ατόμων αυτών.

Από επιστημονικής απόψεως, η εργασία έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους θεραπείας των προαναφερόμενων ομάδων. Από κοινωνικής απόψεως, αποστιγματίζονται και επανεντάσσονται στο κοινωνικό σύνολο. Με την επαγγελματική απασχόληση, γίνονται παραγωγικά μέλη της κοινωνίας, γεγονός που συμβάλλει στην αυτοεκτίμηση και την αξιοπρέπεια.

Το πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης και επαγγελματικής αποκατάστασης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στο νομό Φωκίδας στοχεύει στην κοινωνική επανένταξη δια μέσου της θεραπείας και της επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Άμφισσας ξεκίνησαν από το 1984 έχοντας ως βασικό στόχο την κοινωνική επανένταξη, δια μέσου της θεραπείας και της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Η επαγγελματική εκπαίδευση, επικεντρώθηκε αρχικά στην απασχόληση τους σε αγροτικές καλλιέργειες.

Στην επιλογή αυτή έπαιξαν ρόλο:

• Η αγροτική φυσιογνωμία της περιοχής
• Οι αρχέτυπες εικόνες και μνήμες των αρρώστων σε σχέση με τη γη και τις καλλιέργειες.
• Το ευχάριστο και άνετο περιβάλλον της απασχόλησης
• Η αποφυγή του ΄΄βιομηχανοποιημένου΄΄ τρόπου εργασίας [πολύπλοκα μηχανήματα, αυστηρό ωράριο κ.λ.π.]

Εκτός από την αγροτική απασχόληση, έχουμε τη δυνατότητα απασχόλησης στον Κοι.Σ.Π.Ε. Νομού Φωκίδας ΄΄Γιάννης Βολίκας΄΄.

Ο Κοι.Σ.Π.Ε. Νομού Φωκίδος δημιουργήθηκε από την Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας. Μέλη του Κοι.Σ.Π.Ε. Νομού Φωκίδος, είναι άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, εργαζόμενοι στον χώρο ψυχικής υγείας, δήμοι, κοινότητες, άνεργοι, Α.μ.Ε.Α. – Ψ. και άλλα φυσικά πρόσωπα και ιδιώτες.

Βασικός στόχος του Κοι.Σ.Π.Ε. Νομού Φωκίδος ΄΄Γιάννης Βολίκας΄΄, είναι η κοινωνικοοικονομική ενσωμάτωση και η επαγγελματική ένταξη των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα, συμβάλλοντας στη θεραπεία τους και στην κατά το δυνατό οικονομική τους αυτάρκεια. Η επαγγελματική ένταξη των ατόμων αυτών πραγματοποιείται με την ένταξή τους στις επιχειρηματικές δραστηριότητες που αναπτύσσει ο Κοι.Σ.Π.Ε.

Λειτουργεί ως ένας καθαρά επαγγελματικός χώρος όπου τα μέλη του εργάζονται σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. 

Δραστηριοποιείται σε τρείς [3] τομείς:

• Στον τομέα της λιανικής πώλησης, με Κατάστημα Βιολογικών Προϊόντων ΄΄Το Πράσινο Σπίτι΄΄.
• Στον τομέα των τουριστικών υπηρεσιών, με Γραφείο Εναλλακτικού Τουρισμού.
• Στον τομέα της παραγωγής και μεταποίησης, με Εργαστήρι Παραγωγής Σαπουνιού.

Πολιτική του είναι να μην προβάλλει την ιδιαιτερότητα των μελών που εργάζονται, αλλά να λειτουργεί καθαρά εμπορικά και ανταγωνιστικά σαν μία οποιαδήποτε επιχείρηση προβάλλοντας αποκλειστικά και μόνο την ποιότητα των προϊόντων του και των εμπορικών του συναλλαγών.

Η εμπειρία μας από την εφαρμογή τέτοιου είδους δράσεων μας έχει δείξει ότι διευκολύνουν τη διαδικασία προσαρμογής των ευάλωτων ατόμων σε συνθήκες πραγματικής εργασίας ενώ παράλληλα προσφέρουν τη δυνατότητα εφαρμογής και αξιοποίησης διαφόρων ποιοτικών εργαλείων χρήσιμων για την επίτευξη  της εργασιακής ενσωμάτωσης.

Δύο [2] ένοικοι που διαμένουν σε Προστατευμένα Διαμερίσματα της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, εξιστορούν την εμπειρία τους, όσον αφορά την επαγγελματική τους πορεία.

΄΄ Όταν ήμουν 23 χρονών   δούλεψα αρχικά στη Λαμία χειριστής στην μπουλντόζα [είχα πάρει δίπλωμα], ένα εξάμηνο. Μετά χειριστής πάλι δύο [2] χρόνια. Έπειτα στη Λήμνο 2 χρόνια. Μετά, στην Νάξο 1 εξάμηνο. Τέλος, δούλεψα σε έναν ξάδερφό μου εδώ στην Άμφισσα [οικοδομικές εργασίες]. Έπειτα από εκεί πήρα σύνταξη. Έπειτα νοσηλεύτηκα [2010 – 2014], στην ΄΄Αγία Τριάς΄΄, στο ΄΄Συνούρι΄΄ και στην ΄΄Αθηνάς΄΄. Ενδιάμεσα όμως που δούλευα είχα ξανανοσηλευτεί πάλι. Από το 2014 [Δεκέμβρη] που ήρθα στην Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στην Άμφισσα, δουλεύω στο χωράφι. Ποτίζω, σκαλίζω, φυτεύω και μου αρέσει πολύ. Είναι πολύ διαφορετική η δουλειά στο χωράφι από τα μηχανήματα. Επειδή δεν έχω μάθει να κάθομαι όλα τα χρόνια μου αρέσει αυτή η δουλειά, γιατί ασχολούμαι.”

΄΄Από μικρός ξεκίνησα να δουλεύω σε διαφημιστικές εταιρίες. Τότε κάναμε χρυσές δουλειές τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Έπαιρνα πολύ καλά λεφτά και ποσοστά. Είχε όμως πολύ τρέξιμο και στρες. Παράλληλα έπρεπε να χειρίζομαι τον διαβήτη τύπου 1[ινσουλινοεξαρτόμενο]. Ήταν πολύ δύσκολο την εποχή εκείνη με την τότε ιατρική τεχνολογία και παράλληλα έπρεπε να κρύβω την ασθένειά μου. Δουλειά μπορούσα να βρω μόνο όταν δε ζητούσαν απολυτήριο στρατού. Έκανα προσπάθειες ανεύρεσης εργασίας και στο εξωτερικό, όπου συνάντησα αρκετές δυσκολίες και αντιμετώπισα το στίγμα από την ελληνική κοινότητα.  Στην Ελλάδα την πρώτη μου δουλειά με ένσημα μου την βρήκε ο ΟΑΕΔ για ΑΜΕΑ. Έπιασα δουλειά στις φορολογικές ταμειακές μηχανές εταιρίας ως πολίτης με μισθό και ποσοστά επί των πωλήσεων στην Αθήνα και τα περίχωρα. Είχε τρέξιμο αλλά έπαιρνα πολύ καλά λεφτά. Δυστυχώς, μετά από δυόμιση χρόνια εργασίας, η εταιρία , αναγκάστηκε να πουληθεί σε μεγαλύτερη εταιρία.. Μετά από αυτό βρήκα δουλειά σε υποκατάστημα με βιντεοκασέτες και DVD. Τα υποκαταστήματα, στα οποία δούλεψα, ήταν 5. Λόγω ότι ήμουν καλός στη δουλειά μου, η εταιρία με πήρε στα γραφεία της όπου γίνονται η αναπαραγωγή βιντεοκασετών και DVD. Σιγά-σιγά ανέβηκα στην ιεραρχία, αναλαμβάνοντας να τροφοδοτώ τα υποκαταστήματα της εταιρίας και όλης της Ελλάδος και να υποδεικνύω στην αναπαραγωγή τις προτεραιότητες εκτυπώσεις ώστε η αποθήκη να είναι πλήρης με όλες τις ταινίες και παραγγελίες. Όλα αυτά καθιστός σε ένα γραφείο με τον υπολογιστή. Έκατσα τρία χρόνια, αλλά δεν μπορούσα να κάθομαι 8, 10 ή και 12 ώρες την ημέρα. είχα κουραστεί παρόλο τις συνεχείς αυξήσεις του μισθού μου και γραφείο με παράθυρο που ζήτησα και μου δόθηκε. Παραιτήθηκα και βρήκα δουλειά στα ανθοπωλεία κάτω από την Βουλή. Αργότερα εργαζόμουνα στην κατασκευή  γυναικείων τσαντών. Ήταν χειρονακτική δουλειά. Ορθοστασία και ποτέ λιγότερο από 10 και 12 ώρες την ημέρα. τα λεφτά ήταν λίγα και η κούραση πολύ. Στο συνεργείο δεν είχαμε πάντα δουλειά και εδώ η κρίση είχε χτυπήσει την πόρτα. Έμεινα πολύ καιρό άνεργος. Έκανα μόνο τις ενέσεις μου [INSULIN] για τον διαβήτη και έπαψα να παίρνω τα φάρμακα για την ψυχική μου υγεία και μετά από δύο χρόνια βρέθηκα νοσηλευόμενος σε νοσοκομείο της Αθήνας [Νοσοκομείο]. Μετά από τρείς μήνες στο Νοσοκομείο με επισκέφτηκε ψυχίατρος συνεργαζόμενη με την Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας [Ε.Κ.Ψ.& Ψ.Υ.]του Νομού Φωκίδας και συγκεκριμένα από την  ομάδα στην Άμφισσα. Μετά από περίπου τρείς επισκέψεις μου έγινε η πρόταση να έρθω στην Άμφισσα. Πρώτη φορά άκουσα το όνομα Άμφισσα και δεν ήξερα που βρίσκεται. Τελικά, δέχθηκα και ήρθα στην Άμφισσα, μου φάνηκε σαν μεγάλο χωριό. Ήμουν μακριά από την Αθήνα που είχα συνηθίσει πολλά χρόνια. Μακριά από το στρες και το θόρυβο της μεγαλούπολης. Εδώ στην Άμφισσα μου έγινε η πρόταση να εργασθώ ως υπάλληλος στο κατάστημα με βιολογικά προϊόντα που είναι Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης, γνωστός ως Κοι.Σ.Π.Ε.. Ξεκίνησα την εργασία μου στο μαγαζί τοποθετώντας προϊόντα στα ράφια, μετά να ετοιμάζω παραγγελίες Διαμερισμάτων και Οικοτροφείων τις Ε.Κ.Ψ.&Ψ.Υ. Μετά και στην εξυπηρέτηση πελατών με βιολογικά προϊόντα και να χρησιμοποιώ την ταμειακή μηχανή, όπως και στο τέλος να κλείνω το ταμείο. Κάποιες μέρες ανοίγω ή κλείνω το μαγαζί,  γράφω ακόμη και δελτία αποστολής. Όλα αυτά με τη βοήθεια της κυρίας Πόπης, την υπεύθυνη του καταστήματος, που μου έμαθε την δουλειά Στην δουλειά μου αυτή τα πάω πολύ καλά με την κυρία Πόπη και τους υπόλοιπους συνεργάτες. Μου αρέσει αυτή η δουλειά. Να γνωρίζω κόσμο και να τον εξυπηρετώ. Μπορώ να πω ότι με γεμίζει. Εργάζομαι 10 ώρες την εβδομάδα, τις οποίες μοιράζω σε 3 ημέρες, με σύμβαση εργασίας αμειβόμενη.”